Du học Mỹ là một lựa chọn hấp dẫn với hầu hết sinh viên quốc tế. Theo đó, Việt Nam đang đứng đầu tại Đông Nam Á và đứng thứ 9 trên thế giới về số lượng sinh viên du học tại “xứ sở cờ hoa”. Là quốc gia sở hữu hệ thống giáo dục tiên tiến hàng đầu thế giới, Mỹ đang có gần 5,000 trường đại học và cao đẳng. Con số khủng này tuy đáng nể nhưng lại khiến nhiều bạn trẻ bối rối trong việc chọn trường để theo học. Chưa kể là trong vấn đề này, cả phụ huynh lẫn học sinh sinh viên vẫn còn mắc phải nhiều lầm tưởng vô cùng sai lệch. Những thông tin sau đây sẽ lần lượt giải tỏa những khúc mắc của bạn về hệ thống giáo dục sau trung học tại Mỹ.
Chọn University hay College?
Trong hệ thống giáo dục Mỹ, University và College đều cung cấp các chương trình cử nhân chuyên ngành với lộ trình 4 năm. Tuy nhiên vì thiếu thông tin, nhiều phụ huynh Việt vẫn còn đánh đồng khái niệm College với cụm từ “cao đẳng” của giáo dục Việt Nam.
University và College đều cấp bằng đại học, vậy phải dựa trên sự khác nhau nào để phân biệt giữa 2 dạng trường này? Nhân đây, chúng ta hãy làm một bước so sánh nhỏ dựa trên 2 hệ thống giáo dục sau trung học danh tiếng nhất ở Mỹ là hệ Liberal Arts College và hệ National University.
Đầu tiên là về quy mô, Liberal Arts College thường có từ 2.000 đến 3.000 sinh viên, trong khi số lượng sinh viên tại National University lại lên đến vài chục nghìn người. Do đó, sinh viên tại các University lớn thường không có nhiều cơ hội để tiếp xúc trực tiếp với giáo sư, thay vào đó các là những trợ giảng, phần đông là sinh viên cao học của trường. Ngược lại, hệ thống College có tỷ lệ giáo sư – sinh viên đảm bảo hơn, trung bình thường là 1:10. Do đó, sinh viên College có thể dễ dàng trao đổi những thắc mắc của mình với các giảng viên khi cần.
Tiếp đến là về tính chất đào tạo, Liberal Arts College thường chỉ tập trung đào tạo bậc đại học, không đào tạo cao học như các trường National University. Còn về chuyên ngành giảng dạy, không thể nói là College ít chuyên ngành hơn hay ngược lại, nhiều trường College cũng có chương trình đào tạo kinh doanh hay kỹ thuật tốt và phù hợp với phần lớn sinh viên Việt Nam. Do vậy, các bạn không cần phải băn khoăn về giá trị bằng cấp của các College. Hãy cứ mạnh dạn apply vào các trường College thích hợp để có nhiều cơ hội học bổng hơn thay vì chỉ nhằm vào các University.
Chọn trường công hay trường tư?
Chọn trường công vì chất lượng đảm bảo hơn? Điều này chỉ đúng nếu bạn học đại học tại Việt Nam, vì hấu hết những hàng đầu ở trong nước đều là trường công lập. Tuy nhiên, nếu đã đi du học Mỹ thì bạn chắc chắn sẽ phải thay đổi định kiến này. Tại đây có đầy rẫy những trường tư có truyền thống lâu đời, chất lượng bỏ xa trường công và được xếp vào top đầu chẳng hạn như ĐH Princeton, ĐH Havard, ĐH Yale… Chưa kể là top 20 USNews trên cả 2 hạng mục National University và Liberal Arts College đều là các trường tư. Đặc biệt, các trường tư này còn được chính phủ hỗ trợ về tài chính nhiều hơn nên cả cơ sở vật chất cũng như đội ngũ giáo sư đều dẫn đầu tại Mỹ.
Tuy nhiên, dù là ở đâu thì học phí của trường tư cũng lớn hơn nhiều so với học phí trường công. Nhưng bù lại, các trường tư cũng có nguồn học bổng lớn và nhiều chương trình hỗ trợ tài chính cho những sinh viên quốc tế có thành tích xuất sắc. Thực tế đã có không ít các bạn HSSV Việt Nam nhận những học bổng toàn phần hoặc bán phần tại các trường tư thục của Mỹ.
Khi nào chọn trường cao đẳng cộng đồng (Community College)?
Mỹ có khoảng 1.700 trường cao đẳng cộng đồng, nơi 3,3 triệu sinh viên tốt nghiệp ra trường mỗi năm (Theo Viện Văn hóa & Giáo dục Việt Nam tại Mỹ). Đây là hệ đào tạo 2 năm, có yêu cầu đầu vào tương đối dễ. Thậm chí nhiều trường tại bang Washington như CĐCĐ Olympic, CĐCĐ North Seattle, CĐCĐ Seattle Central… còn cho phép học sinh chưa tốt nghiệp THPT theo học chương trình lấy bằng kép. Sau 2 năm học tại trường cao đẳng cộng đồng, sinh viên có thể chuyển tiếp dễ dàng lên các trường đại học 4 năm trong và ngoài bang (liên thông với trường trong cùng bang bao giờ cũng dễ hơn).
Bên cạnh chương trình chuyển tiếp (Transfer Program), sinh viên theo học tại các trường cao đẳng cộng đồng tại Mỹ còn có thêm 2 lựa chọn là đào tạo hướng nghiệp 1 năm (Vocational Training) và đào tạo chuyên viên lành nghề (Academic Training) trong vòng 2 năm. Riêng với chương trình Academic Training, sinh viên sẽ được đào tạo thiên về một nghề hữu dụng nào đó như: Khoa học máy tính, Kỹ thuật điện, Kế toán, Y tá… Và sau khi tốt nghiệp ra trường, các bạn sẽ có có đủ kỹ năng để làm việc ở lĩnh vực mình chọn.
Bên cạnh đầu vào dễ và cơ hội chuyển tiếp thì các trường cao đẳng cộng đồng Mỹ còn có điểm mạnh là chi phí du học vừa phải (học phí khoảng 7,000 – 10.000 USD/ năm). Đây là lý do nhiều gia đình Việt đã chọn loại trường này cho con đi du học.
Chọn trường có tỷ lệ chấp nhận cao?
Nhiều người cho rằng đi du học Mỹ nên chọn những trường có tỷ lệ chấp nhận cao thì sẽ an toàn hơn. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm “xương máu” của các bạn cựu học sinh thì mọi chuyện không hề đơn giản như vậy. Bí quyết vẫn là chọn trường đúng với khả năng của mình. Việc chọn trường có tỷ lệ chấp nhận cao nhưng không xứng tầm với học lực của mình sẽ là một điều đáng tiếc trong tương lai. Ngược lại, các trường top như ĐH Harvard chỉ có 5 – 6% sinh viên nộp đơn được tiếp nhận vào học nhưng ứng sinh vẫn có cơ hội nếu sở hữu thành tích tốt và một bài luận thuyết phục. Chưa kể là nếu có “chiến thuật” hợp lý, sinh viên Việt Nam còn săn được học bổng giá trị từ các trường danh tiếng của Mỹ.
>> Đón đọc phần 2: Căn cứ để chọn trường phù hợp nhất tại Mỹ!
